Overdenkingen

Soms kijk ik naar mijn kat en denk ik: God, wat ben jij toch slimmer dan wij… Voor jou maakt het niet uit of ik dik, lelijk en oud ben, als ik goed ben voor jou, dan ben je goed voor mij, welke deugniet je dan ook kan zijn. Dan kijk je me met die lieve oogjes aan alsof het allemaal niet zoveel uitmaakt en daarna doe je het nogmaals.

Dat is wat nu door mijn hoofd speelt, enkele dagen na de aanslagen in Brussel.

Toen ik de lange rijen aan het centraal station zag in het nieuws, achtte ik me gelukkig dat ik daar niet meer werkte; ik heb het al moeilijk tijdens de rij in de winkel, daarom zoek ik altijd uit wanneer het minste volk in de winkel is.
Dan zie ik de grote menigte aan de beurs en de leuzen: “Nous sommes Bruxelles – wij zijn Brussel”… net zoals enkele maanden geleden we schreeuwden: “nous sommes Paris” en een jaar geleden “nous sommes hebdo”… Maar wat verandert er nu?Een vriend van me zei toen we amper tieners waren en eigenlijk nog niet wisten hoe de wereld draaide, dat de mensen een oorlog nodig hadden, dan kwamen ze terug bij elkaar. Nationalisme is een heel sterk samenhorigheidsgevoel. Hij had gelijk.
Maar we vergeten het telkens weer. Over een week is het een vage herinnering en over enkele jaren staan we er op de dag zelf nog even bij stil en dat is dan weer dat. We hebben onze plicht gedaan. We zullen onze doden begraven en geen lessen trekken uit het gebeurde. We komen op straat, aan de ene kant tegen terrorisme, aan de andere kant voor verdraagzaamheid. Maar er verandert helemaal niets… We blijven maar met vingers wijzen, zonder de koppen bij elkaar te steken, en misschien een middenweg te zoeken. En neen, ik heb het niet over rechts alleen, maar ook over links die wel steeds hun stem mag laten horen onder het mom van verdraagzaamheid, want o wee als je er een andere mening op na houdt, dan ben je racistisch of fascistisch of welke woorden uit ons rijk verleden men kan opdiepen zonder zich af te vragen: waarom? Waarom zijn mensen bang? Waarom gaan ze moslims uit de weg? Waarom? Waarom? Waarom?

Zolang personen geen context plaatsen rond hun heilige boeken, zullen er altijd problemen zijn. En neen, dat is niet alleen zo in de Islam; ook in het christendom wordt ik om de oren geslagen met leuzen van wie nu wel een echte christen is, wat de bijbel nu echt vertelt, wat het werkelijke pasen is, hoe Christus is gestorven, want het kruis is verderfelijk, wij zijn beter, en was iedereen maar zoals wij…
Doet me denken aan het Orakel die Socrates vertelde dat hij de meest wijze was… Socrates begreep het niet zo goed, ongetwijfeld moesten er toch nog wijze mensen leven… Dus ging hij navraag doen… Uiteindelijk kwam hij erachter dat hij niet wijs was omdat hij zoveel wijst, maar juist omdat hij zich bewust was van het feit dat hij niets wist, in tegenstelling tot de sofisten, die hun kennis verkochten aan de hoogste bieder.

In die hectische tijd is ook mijn vader gestorven; lymfeklierkanker… Veel voel ik er niet voor… Ik kende de man niet… Na mijn zestiende ben ik niet meer in zijn huis geweest, na problemen. Mijn zuster kwam het mij vertellen gisteren, dat hij ook wilde dat wij op de hoogte werden gesteld… De laatste tijd had hij blijkbaar spijt dat hij er nooit is geweest voor zijn kinderen. Zo is hij dan ook gestorven. Als ik dan al iets voel is het vooral medelijden. Medelijden dat hij nooit de moed had het tij te keren… Maar zeg nu zelf, als het al zo moeilijk is om onze eigen familieleden lief te hebben, hoe kunnen we dan een ander liefhebben?

We moeten inderdaad voorbij de haat… Laten we niet sterven met spijt, daarom zegt de bijbel ook dat als je iets tegen je broeder hebt, je offer niet aanvaardbaar voor God is, alvorens je eerst jezelf verenigt met je broeder. Maar we moeten ook nuchter blijven, wegkijken uit angst om uitgescholden te worden omdat we de waarheid vertellen kan ook niet.

Het gedicht van Niemöller waarmee ik wil afsluiten kan dan ook van verschillende kanten bekeken worden, ik laat aan jou, lieve lezer, over hoe je het wilt interpreteren… Maar neem vooral nog even je liefhebbenden in je armen, zeg hen dat je van hen houdt. Ik hoop dat je deze dagen veilig thuis bent geraakt.

“First they came for the Socialists, and I did not speak out –
Because I was not a Socialist.

Then they came for the Trade Unionists, and I did not speak out –
Because I was not a Trade Unionist.

Then they came for the jews, and I did not speak out –
Because I was not a jew.

Then they came for me – and there was no one left to speak for me.”