Over de overbodigheid van een faculteit theologie

Steeds meer profileert Maarten Boudry zich als de Richard Dawkins van de lage landen, waarmee ik hem niet wil complementeren met zijn intellect, dat wil ik in het midden laten, maar wel wil bekritiseren op zijn dogmatische houding als atheïstische evangelist tegenover religie.

Maarten Boudry zal in het collectieve geheugen van de theologie altijd bekend staan als die neptheoloog die ooit brieven stuurde naar enkel conferenties, vol onzin, die ten zeerste door het theologisch establishment werden serieus genomen. Een “grap” waarmee hij nog steeds fel te koop loopt gezien zijn bijdrage onlangs in De Standaard.

Nu heeft hij het weer gedaan; onlangs zond hij een tweet de wereld in, uiteraard zoals het een goede wetenschapper betaamd in de Wetenschappelijke taal Engels, (of was het om meer lezers te trekken?): “No self-respecting university should have a Faculty of Theology. Even a Faculty of Astrology would make more sense. At least stars exist.” 266px-maarten_boudryGrappig bedoeld, zo zegt hij zelf, maar zoals mijn moeder mij ooit als kind leerde: “Door humor zegt de gek zijn mening” (of zoiets). We lachen ons natuurlijk allemaal te pletter.

Toch zou Maarten Boudry niet zo hoog van de toren moeten blazen als gespecialiseerd in de moeder van alle wetenschappen, waar ook wel eens het één en ander misloopt gezien de verschillende opvattingen, de evolutie door de jaren heen (zo had Descartes niet één maar twee bewijzen voor het bestaan van God, en wilde Lacant het onderbewuste structureren als een taal), en de hedendaagse opvattingen.

Zijn tweet laat duidelijk een gebrek aan kennis zien van wat theologie beoefenen op academisch niveau nu wel wil zeggen. Voordat ik mijn studie aanvatte aan de theologische faculteit van de Universiteit Leuven (niet de minste zichzelf niet respecterende universiteit van België, maar goed, in hetzelfde rijtje horen universiteiten als Harvard en yale (beiden ook met een faculteit theologie)) las ik op hun site dat het geloof van de student niet geëxamineerd werd. Ook dit jaar heb ik een vrij katholieke jongeman geïnterviewd die wat zijn ongenoegen uitte dat er zoveel theologie-studenten zich eigenlijk niet met geloof bezig wilden houden. Theologie op academisch niveau is dan ook niet een studie in geloof. Mijn ervaring is dat je in een theologiestudie zowat met alle facetten die de mens eigen zijn, wordt geconfronteerd: filosofie, geschiedenis, psychologie… En ja uiteraard ook met religie en geloof. Maar is dat zo uitzonderlijk? Miljarden mensen op deze planeet hebben een vorm van geloof, meer nog, ook in België die gezien wordt als een seculier land, is amper 12 % atheïstisch. Als theoloog is het onze taak om een brug te slaan tussen die mensen en hun spirituele en theologische vragen en belevingen. Onlangs is er door de politie een vacature uitgeschreven voor een hoofdinspecteur met kennis van de Islam… Terwijl de Islam vooral geschaard wordt rond de regiostudies kan men ook aan de theologische faculteit Islamologie studeren en is voor een student theologie een inleiding in de Islam en de relatie tussen Islam en Christendom geen overbodige luxe. Het lijkt mij een belangrijk onderwerp in ons steeds verder Islamiserende wereld om in dialoog te kunnen gaan met de Moslim, als hij nu behoort tot de velen die nooit terrorrist worden, of daadwerkelijk radicaliseert. Of denkt Boudry dat we deze personen tot “rede” kunnen brengen door hen te wijzen op de vele problemen in zijn geloof, zonder daadwerkelijk te weten wat die persoon gelooft of waar hij zijn spiritualiteit vandaan haalt? En juist dat zijn allemaal onderwerpen die in een studie theologie aan bod komen. Maar niet enkel de Moslim is bezig met spirituele vragen. Spiritualiteit hoort bij de mens, en heeft zelfs volgens sommigen een evolutionair karakter en wie is beter een antwoord te geven, zonder die mensen direct te stigmatiseren, dan een theoloog die misschien nog een bijkomende richting pastoraat heeft gevolgd?

Neen Maarten Boudry, als theoloog heb ik niet meteen mijn bijbelstudie kunnen verrijken… Wel heb ik geleerd hoe Joden, Moslims en andere gelovigen hun religie en geloof beleven. Heb ik geleerd hoe de relatie tussen deze religies en mijn westers, christelijk geloof is geëvolueerd en verder kan evolueren. Ik heb klassiek Grieks en klassiek Hebreeuws geleerd, ik heb de geschiedenis van de kerk beschouwd van zijn beginperiode in de eerste eeuwen van onze jaartelling tot de dag van vandaag. En ja, ik heb ook vrij veel filosofie tot mij genomen vanaf de natuurfilosofen zoals Parmenides en Heraclitus tot Foucault. Als student theoloog heb ik dan ook vooral leren denken en heb ik de geschiedenis van het denken onder de loep genomen, die eigenlijk nog maar vrij recent seculier is geworden. Theologie is geen bijbelstudie, al kan bijbelstudie er wel een deel van uitmaken.

Theologie heeft dus een vrij groot raakvlak met geloof (ze gaan allebei over hetzelfde), net zoals astronomie dat heeft met astrologie (ze gaan ook allebei over hetzelfde).  Ik studeer dan ook geen theologie om een gelovige te worden, ik studeer theologie omdat ik een gelovige ben. Meer nog, ik ben niet eens katholiek.

Één reactie

  1. Marcus Ampe schreef:

    Dit is op Stepping Toes herblogden reageerde:
    Betreft al de theologische scholen valt het telkens op dat bij die instellingen wel wordt verwacht dat men geloof stelt in hun god en meestal ook wel behoord tot hun geaffilieerde kerkgenootschap.

    Anders en niet gelovigen hebben het in zulke instellingen zeer moeilijk om voor de examens te slagen en daar een graad te behalen.

    Natuurlijk hebben zulke hogescholen een betekenis van bestaan voor het leren van geschiedkundige achtergronden van religies, filosofische en religieuze denkwijzen, maar om er te leren wie de Ware God is en hoe Hem te dienen zijn het niet de ideale instellingen.

    Voor de Ware Enige God te leren gaat men best te rade bij de Grootste Gever van He meest juiste antwoord biedende Woord, de Bijbel. Daarin kan men de beste opleiding verkrijgen om de enige Ware God te leren kennen om Hem op de juiste wijze te leren dienen.

    Men heeft geen theologie opleiding nodig om de bijbel te kunnen verstaan of begrijpen en/of om een goed Christen te worden.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *